- Czym jest towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych?
- Istota towarzystw ubezpieczeń wzajemnych
- TUW-y obecne na rynku
- Wady i zalety towarzystw ubezpieczeń wzajemnych
Czym jest towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych?
W Polsce zakłady ubezpieczeń mogą działać w trzech formach. Są to spółka akcyjna, spółka europejska oraz towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych. TUW-y można łatwo rozpoznać bez wczytywania się w umowy czy statut ubezpieczyciela. Każdy taki zakład musi mieć w nazwie słowa towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych bądź TUW. Pamiętajmy, że ustawodawca rozdzielił zakłady ubezpieczeń na życie oraz wszytskie inne. Z tego powodu możemy spotkać się z nielicznymi TUW-ami ubezpieczającymi na życie oraz TUW-ami od ubezpieczeń innych typów. Szacuje się, że ubezpieczenia wzajemne to 25 proc. całego rynku ubezpieczeń.
Opis działalności zakładów ubezpieczeń tego typu można odnaleźć w rozdziale 5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Możemy się tam spotkać z definicją towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, która stanowi, że zakład ubezpieczeń wzajemnych to taki zakład ubezpieczeniowy, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie wzajemności. Kluczową informację do zrozumienia istoty TUW stanowi fakt, że wraz z wykupieniem ubezpieczenia w takiej instytucji zostajemy jej członkiem. Członkostwo wygasa wraz z końcem ubezpieczenia.
Ustawa przewiduje, że ubezpieczone w TUW mogą być również osoby niebędące jego członkami, ale ich składki nie mogą stanowić więcej niż 10 proc. kwoty wszystkich składek. Jest to istotne, gdyż członkowie towarzystwa tego rodzaju mogą być zobowiązane do pokrycia straty ubezpieczyciela, czyli uiszczenia dodatkowej składki. Dla osób ubezpieczonych to właściwie jedyna praktyczna różnica pomiędzy klasycznym towarzystwem, a towarzystwem wzajemnym. Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych posiadają w swojej ofercie takie same ubezpieczenia jak ‘zwykłe’ towarzystwa. Są to więc ubezpieczenia OC, ubezpieczenia nieruchomości czy ubezpieczenia turystyczne.
Istota towarzystw ubezpieczeń wzajemnych
Poważna różnica występuje w samej idei działalności ubezpieczyciela jako spółki akcyjnej i TUW. Zadaniem spółek akcyjnych jest wypracowanie jak najwyższego zysku dla swoich udziałowców. Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych mają w założeniu zapewnienie swoim członkom jak najlepszych warunków ochrony ubezpieczeniowej. Nadwyżki finansowe są zatem przeznaczane na obniżanie składek, a nie wypłacane do kieszeni właścicieli. Tyle w teorii – w praktyce TUW-y wcale nie muszą być bardziej atrakcyjne od zwykłych towarzystw ubezpieczeniowych. Różnicę pomiędzy TUW-ami a innymi ubezpieczycielami można porównać do różnicy pomiędzy SKOK-ami lub bankami spółdzielczymi a bankami komercyjnymi.
TUW-y deklarują, że obsługiwane przez nie osoby nie są klientami, tylko częściami wspólnoty. Członkowie towarzystw są w pewnym sensie jednocześnie ich właścicielami, co ma zapewniać bardziej osobiste podejście do ubezpieczonych. Taka forma ubezpieczenia jest szczególnie istotna dla dużych firm, które chcą móc bardziej elastycznie negocjować warunki ubezpieczenia.
Pierwsze towarzystwa ubezpieczeniowe działały właśnie na zasadzie wzajemnej. Nie były to silnie scentralizowane firmy, a raczej forma składki osób dotkniętych tym samym zagrożeniem. Mogła to być np. wspólna kasa zapomogi dla pogorzelców w jednym mieście. Do właśnie takiej, pierwotnej idei ubezpieczeń odwołują się ubezpieczenia wzajemne.
TUW-y obecne na rynku
Wśród towarzystw ubezpieczeń wzajemnych funkcjonujących na polskim rynku możemy odnaleźć:
- TUZ TUW
- Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych TUW
- TUW PZUW
- Polski Gaz TUW
- Polski Gaz TUW na Życie
- TUW Medicum (obecnie bez zezwolenia KNF)
- TUW-CUPRUM
- T.U.W. Pocztowe
- Saltus TUW
- Amerigo Życie TUW
- TUW Rejent-Life
Wśród tych ubezpieczycieli część stanowią małe towarzystwa kierowane do konkretnych grup zawodowych lub typów przedsiębiorstw. Nie każdy może się w nich więc ubezpieczyć. Małe towarzystwa ubezpieczeniowe są wymienione w ustawie jako odrębny rodzaj organizacji ubezpieczeniowej.
Wady i zalety towarzystw ubezpieczeń wzajemnych
Nie można jednoznacznie rozsądzić który rodzaj organizacji zapewniającej ubezpieczenie jest lepszy. W naszej ocenie na ubezpieczeniach wzajemnych najbardziej mogą skorzystać określone grupy zawodowe oraz większe przedsiębiorstwa. Wybór ubezpieczyciela i polisy należy każdorazowo dostosować do indywidualnej sytuacji. Właśnie z tego powodu dużą popularnością cieszą się porównywarki ubezpieczeń oraz multiagenci.
Przy rozważaniu towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych należy mieć na uwadze podstawową prawidłowość. TUW-y dają nam większe prawa i możliwości, ale też nakładają na nas większą odpowiedzialność. Jako członkowie-właściciele towarzystwa ponosimy odpowiedzialność w momencie, kiedy te poniesie stratę. Oznacza to, że towarzystwo może od nas żądać uiszczenia dodatkowej składki składki. Ciężko jest określić ogólną opinię o TUW-ach. Każde z towarzystw odnotowuje różny poziom liczby skarg i nie da się wskazać żadnej tendencji na korzyść czy niekorzyść ubezpieczeń wzajemnych. To samo można powiedzieć o wysokości składki np. OC.
Zalety TUW:
- Możliwość zwrotu części składki
- Organizacje non-profit – nie działają z chęci zysku
- Ubezpieczone osoby nie są klientami, tylko pełnoprawnymi członkami towarzystwa
- Większa elastyczność oferty
Wady TUW:
- Możliwość konieczności dopłaty do składki
- Często mniej precyzyjna ocena ryzyka ubezpieczeniowego
